Hoe kun je iemand vergeven?

Wat is Vergeven?

Vergeven, de definitie die Wikipedia geeft, is: Vergeven is volgens de algemene opvatting, het iemand niet meer kwalijk nemen van een ernstige daad. Deze daad overtreft het gewone en is iets waarvoor ‘sorry’ zeggen niet afdoende is. Vergeven wordt (doorgaans) gedaan door diegene die geestelijke of materiële ‘schade’ heeft geleden.

Persoonlijk spreekt de omschrijving van dr. Fred Luskin mij aan. Deze is als volgt: 

Vergeven kan beschreven worden als:

 ‘Een vredevol en begripvol gevoel, dat voortkomt door het verminderen van schuld geven aan dat wat je pijn heeft gedaan, het minder persoonlijk opvatten van levenslessen, en het inzien wat het vasthouden van wrok jou kost.

Dr. Fred Luskin is directeur van het Vergevingsproject van Stanford University. Hij is een pionier op het vlak van het onderzoeken van vergeving. Ook is hij adviseur voor de bevordering van de gezondheidszorg. En hij is professor bij het Instituut voor  Transpersoonlijke Psychologie.

Daarnaast is hij lid van het Greater Good Center. En is dr. Luskin onder meer de auteur van het boek ‘Forgive for Good: a proven prescription for health and happiness’, waar ik helaas geen Nederlandse vertaling van heb gevonden.

Wat doe je met vergeven?

Wanneer je in het leven iets meemaakt wat jou emotioneel pijn doet, dan gaat dat gepaard met het gevoel van verlies. Bijvoorbeeld, het verlies van vertrouwen, steun, begrip, en het verliezen van een relatie, enzovoorts. In deze situatie ontstaat een gevoel van rouw. Dit gevoel is een natuurlijke reactie en hoort bij het mens-zijn. Het helpt jezelf om te leren van een persoonlijke situatie en daardoor te groeien.

Wanneer je éénmaal het inzicht hebt dat je iets of iemand hebt verloren en jij je gevoel van verlies en rouw erkent, is de vraag: hoe ga jij er mee om? Stap je snel over dit gevoel, omdat je wilt vermijden wat verlies en rouw bij je losmaakt? Een ander uiterste is dat jij je volledig verliest in het gevoel van verlies en rouw. En dat dit negatieve gevolgen met zich meebrengt. Je hebt het gevoel dat je vastgelopen bent en niet op eigen kracht verder kunt. Je blijft als het ware hangen in de gevolgen van jouw verlies.

Wanneer je kiest om te vergeven, erken je jouw verlies, zie je de impact ervan op jou, krijg je kennis van wat het verlies jou heeft geleerd en leer je deze lessen toepassen. Je vergeeft de ander voor de pijn, maar je vergeet de les niet.

Waarom is vergeven zo moeilijk?

Vergeven is een keuze. Een keuze die alleen jij kunt nemen, dit bewust dient te nemen en die je alleen voor jezelf kunt nemen. Jouw keuze en de voordelen hiervan zijn voor jou. Het woord vergeven word vaak geassocieerd met religie. Hoewel er een duidelijk verband is met godsdiensten en vergeving, wil ik met dit stuk voornamelijk de grote voordelen voor de persoonlijke groei belichten, omdat vergeven enorm krachtig is. Wanneer je in je leven dagelijks worstelt met irritaties en grotere obstakels, is het een moeilijke opgave om ontspannen te blijven. En hoe begrijpelijk het ook is dat obstakels, zoals ruzies, scheidingen, ziekte, ontrouw, afwijzing, verlies van je baan, geldzorgen, et cetera, je stress en spanningen geven, is het een gegeven dat het aanhouden van deze zorgen je gezondheid ernstige schade kunnen toebrengen. Met ons gezond verstand weten we hoe negatief het niet vergeven en het niet los kunnen laten is voor ons, maar laten we ons beletten, doordat we niet zo goed weten wat vergeven betekent en wat voor waarde het voor ons heeft. Wellicht geeft een beschrijving van wat vergeven niet is, je een beeld te krijgen van wat het wel is.

Wat is vergeven niet?

• Vergeving betekent niet dat je onvriendelijk gedrag moet pikken.
• Vergeven betekent niet dat je nare gebeurtenissen maar moet vergeten.
• Vergeving betekent niet dat je het goed vindt dat de ander negatief gedrag mag vertonen.
• Vergeving is niet alleen weggelegd voor mensen die spiritualiteit interessant vinden.
• De ander vergeven betekent niet dat jij je verdriet of pijn ontkent.
• Vergeven is niet dat je de ander weer in je leven moet toelaten of laten blijven.
• Vergeven betekent niet dat je je gevoelens uitschakelt.

Ik hoop dat door de beschrijving van wat vergeven niet is, je het niet meer ziet als iets wat moeilijk is en of niet haalbaar is voor jou.

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat vergeven een positieve invloed heeft op psychische, mentale- en fysieke gesteldheid. Een interessant artikel is ' The unburding effects of forgiveness: Effect on slant perception and jumping height'. 

Waarom jezelf vergeven? 

Vergeven is niet compleet zonder zelfvergeving, omdat er dan als het ware losse eindjes achterblijven die op den duur zorgen voor problemen.

Ieder van ons draagt geheimen bij zich die een bezwaard gevoel van schaamte en schuldbesef geven. Wanneer dit een poosje achter ons ligt, stoppen we de gedachten daaraan weg en drukken we daarmee het gevoel snel en diep weg in ons onbewuste. We herinneren het ons wel, maar we willen er liever meer aan herinnerd worden, omdat we de pijn niet willen voelen. Maar dagelijkse situaties, ergernissen, negatieve gedachten en gevoelens dragen bij aan het omhoogduwen van de diep weggestopte negatieve herinnering. Misschien ben je er in beginsel niet bewust van, maar op een gegeven moment zijn de triggers overduidelijk voor je, en wordt het steeds moeilijker om de negatieve gevoelens die door die negatieve herinnering zijn ontstaan, te negeren of weg te duwen. In deze situaties zie je dat mensen ook terugvallen op het vermijden van pijn door het zich verdoven met middelen, eten, seks, gamen, social media, et cetera.

Hoe kun vergeven?

In de gevoelswereld, zoals ik het zie, zou vergeven ook een plek moeten krijgen binnen de basisemoties, zoals verdriet, boosheid en blijheid. Dat zou het leven lichter en leuker maken, omdat het nu éénmaal zo is dat we allemaal wel iemand tegenkomen die ons kwetst. En ja, als we niet oppassen, dan maken we ons ook schuldig aan het kwetsen van anderen.

Inmiddels zijn er een tal van zelfhulpboeken, zelfhulpmethoden, cursussen en reguliere therapievormen om te leren vergeven.

Goed om te weten is, dat wanneer mensen kampen met persoonlijke belemmeringen ze er niet zo snel aan denken om te vergeven. Sowieso niet om de ander te vergeven voor hetgeen wat hen is aangedaan en ze denken allerminst aan zelfvergeving. Ik kan mij goed voorstellen dat vergeven steeds minder animo krijgt in een steeds verhardende maatschappij. We worden niet alleen harder ten opzichte van anderen, maar zijn ook snoeihard tegen onszelf.

Ik zie dit fenomeen ook vaak terug in mijn werkpraktijk. De oorzaak van het probleem krijgt veel meer aandacht, focus en waarde dan het vinden van een doortastende oplossing. Cliënten laten zich onderzoeken op diagnostiek en vervolgens rolt daar een therapie uit dat wel of niet een (tijdelijke) oplossing biedt. Of ze krijgen de mededeling ‘daar moet je maar mee leren leven’.

 Verraad, ontrouw, afwijzing, psychische en lichamelijke mishandeling, ziekte, zijn allemaal nare, pijnlijke gebeurtenissen en kunnen traumatische vormen aannemen wanneer je de emotionele pijn negeert. 

Vergeven helpt je om je emotionele pijn te verwerken. Het is een methode om een deel van je emotionele pijn te helen, je beleving te veranderen, en je te helpen zien dat er ook een positieve keerzijde is aan de pijn (hoe onmogelijk dat op het eerste oog lijkt). 

Ik benadruk dat ik vergeven niet als iets vanzelfsprekends vind. Integendeel, in mijn leven heb ik tijdens verschillende life events gestruggeld met vergeven. Ondanks mijn jarenlange werkervaring met psychosociale hulp heb ik geworsteld met gevoelens van verzet toen ik mij afvroeg of ik de ander en mezelf zou moeten vergeven om door te gaan.

Door het verlies en rauwe rouw (letterlijk door het verlies van mijn oudste kind) besefte ik dat vergeven een plek moest krijgen in mijn leven, zodat ik het leven weer zou willen voelen, gelukkig wilde zijn. Om mij heen zag ik dat er te gemakkelijk werd gevraagd om na een poosje over je pijn heen te stappen, want tja, het leven gaat verder. Mee eens, het is een feit! Maar het maakt wel uit hoe je ervoor kiest om verder te leven. En in welke mate mag de pijn jou blijven beïnvloeden, want zelfs als je het wegdrukt, is het nog niet weg. Het ligt altijd op de loer om omhoog te knallen.

Er volgde een lange weg van lezen van zelfhulpboeken, hulp van GGZ-professionals, bestuderen van vergevingsmethoden, hypnotherapie, trauma sensitive yoga en meditatie, voordat ik mijn pijn kon helen. Het ergste van die tijd vond ik dat ik mij slachtoffer voelde. Slachtoffer van de medici (ik heb mijn dochter verloren door een medische misser), mijn ex-man, mijn opvoeding, mijn partner, mijn werkgever en ga zo maar door. Ik besefte dat ik mij als slachtoffer het slechtst voel, omdat het helemaal niet bij mijn aard past! Ik besloot om mezelf te veranderen, mezelf te transformeren van slachtoffer naar held. En maakte het gelijknamige methodische vergevingsprogramma ‘Van Slachtoffer naar Held’ dat ik nu aanbied.

Toen ik het vergevingsprogramma maakte, bleef ik in gedachten houden dat ik weet dat vergeven niet vanzelfsprekend is, en dat het verzet en tegenstrijdige emoties bij je oproept. Het programma is zodanig opgebouwd dat ik je help bij het doorleven van de pijn, zodat het zich volledig gezien, gevoeld en gehoord voelt. En dat je leert met mildheid naar jezelf te kijken, zodat je klaar bent om de lessen uit jouw pijnlijke verhaal te ontvangen.

Want dat geschenk verdien je. Zie het zo; het zijn de meest kostbare levenslessen verpakt in afschuw en pijn. Maar als jij voor het cadeau van je leven wilt gaan, als je die intrinsieke drive voelt, dan ga je ervoor en pak je het met beide handen aan.

Is je interesse voor mijn vergevingsprogramma opgewekt? Klik dan hier voor meer informatie 'Vergevingsprogramma Van Slachtoffer naar Held'